Biến thể Delta là gì? Virus Sars-Cov-2 luôn luôn biến đổi, nhiều biến chủng mới xuất hiện khiến diễn biến dịch bệnh ngày càng phức tạp với số lượng ca nhiễm mới tăng cao. Những người có chuyên môn đã dự đoán nhiều biến thể có thể đe dọa giá trị chống dịch của toàn cầu, trong số đó có biến thể Delta đang gây ra làn sóng lây lan trên diện rộng tại TP.HCM.
Biến thể Delta là gì?
Biến thể Delta là biến chủng của virus SARS-CoV-2 (Corona) được tìm thấy phổ biến trong các ca dương tính Covid-19 tại TP.HCM. Biến thể này là 1 trong 4 biến chủng virus Corona được Tổ chức Y tế toàn cầu (WHO) đánh giá thuộc group đáng lo ngại hiện nay.
4 chủng virus Corona mới được tìm thấy lần đầu trong cuộc đời tại Anh, Nam Phi, Brazil và Ấn Độ. WHO đã giới thống nhất gọi 4 biến chủng mới này theo các ký hiệu gồm có Alpha, Beta, Gamma và Delta. Theo đó, biến thể Delta (còn còn được nhắc đên là B.1.617.2) là tên của biến thể virus Corona chủng mới được phát hiện lần đầu trong cuộc đời tại Ấn Độ.
Biến chủng này được coi là biến thể nguy hiểm nhất trong số 4 biến thể virus Corona mới được phát hiện. Hiện đã có hơn 80 đất nước ghi lại và xác nhận sự xảy ra của biến chủng này và nó đang lây lan với tốc độ vượt ngoài dự đoán của nhiều những người có chuyên môn dịch tễ.
Triệu chứng của biến chủng Delta của Ấn Độ
Theo tiến sĩ Jeffery Barrett, Giám đốc Sáng kiến gene Covid-19 tại Viện Wellcome Sanger cho biết, không có dữ liệu cho ta biết biến thể Delta gây ra triệu chứng bất thường hơn đối với những biến thể khác. vì thế các triệu chứng của biến chủng Delta cũng gần tương tự như những đặc điểm phổ biến ở bệnh nhân mắc virus SARS-CoV-2. trước đây, Tổ chức Dịch vụ y tế đất nước Anh (NHS) đã công bố những triệu chứng phổ biến của người nhiễm Covid-19 bao gồm: ho dai dẳng, sốt, mất khứu giác hoặc vị giác…
Tuy nhiên, nhiều cuộc nghiên cứu và một số nhà khoa học khác lại có những kết luận ngược lại. Cụ thể, Tiến sĩ Lara Herrero, người có chuyên môn về virus và bệnh truyền nhiễm thuộc đại học Griffith (Úc) cho biết những dữ liệu mới đây cho ta biết người bệnh nhiễm biến thể Delta của Ấn Độ có khả năng sẽ gặp phải nhiều triệu chứng phổ biến, khác với đặc điểm của chủng Covid-19 ban đầu.
Thông qua việc phân tích dữ liệu ghi nhận và báo cáo triệu chứng Covid-19 bằng thiết bị di động của hơn 4,6 triệu người bệnh mắc Covid-19 trên toàn cầu, các người có chuyên môn nhận định những dấu hiệu đặc trưng do virus SARS-CoV-2 gây ra theo NHS đưa ra đã ít phổ biến hơn.
Thay vì vậy, những triệu chứng thường gặp ở người bệnh mắc biến chủng Delta là: đau đầu, đau họng và sổ mũi. Trong số đó, những biểu hiện này cũng có sự khác biệt so với từng nhóm đối tượng mục tiêu đã tiêm hoặc chưa tiêm vaccine ngừa Covid-19.
- Nhóm người bệnh chưa tiêm vaccine thường gặp các triệu chứng như đau đầu, đau họng, sổ mũi, sốt, ho dai dẳng.
- Nhóm chỉ mới tiêm 1 liều vaccine Covid-19 có những triệu chứng phổ biến lá đau đầu, sổ mũi, đau họng, hắt xì, ho dai dẳng.
- Nhóm đã chủng ngừa rất đầy đủ vaccine khi mắc bệnh thường có những dấu hiệu bao gồm: đau đầu, sổ mũi, hắt xì, đau họng, mất khứu giác.
Đặc biệt, những biểu hiện lâm sàng do biến chủng Delta Ấn Độ gây ra rất dễ gây nhầm lẫn với bệnh cảm lạnh bình thường, khiến nhiều người chủ quan bỏ qua, làm tăng rủi ro biến chứng hoặc tử vong ở người bệnh.
Bên cạnh đấy, một số bác sĩ tại Ấn Độ – địa điểm trước tiên phát hiện biến thể Delta của Ấn Độ, cho rằng, biến thể này có khả năng gây ra các dấu hiệu bất thường như hoại thư (tình trạng nguy hiểm khi một khối lượng lớn các mô cơ thể bị hoại tử), mất thính giác, những điều khó khăn về tuần hoàn máu, tiêu chảy… nhưng nhiều những người có chuyên môn cho rằng đây không phải là kết quả từ một nghiên cứu chính thức mà trọng điểm dựa trên kinh nghiệm khám bệnh của bản thân bác sĩ.
Biến chủng Delta nguy hiểm tới mức nào?
WHO nhận xét biến chủng Delta là một biến thể mới, đáng chú ý nguy hiểm bởi tốc độ lây lan nhanh chóng. Không những vậy, biến chủng mới này còn làm gia tăng gấp đôi rủi ro nhập viện của bệnh nhân Covid-19 đối với các biến chủng khác. Kết luận này được các nhà nghiên cứu tới từ Đại Học Strathclyde (Scotland) rút ra từ nghiên cứu mới nhất của mình.
Trong cuộc họp báo vào ngày 21/06/2021, Giám đốc Chương trình khẩn cấp y tế của WHO – Mike Ryan cảnh báo, biến thể Delta có thể “gây tử vong cao hơn năng lực lây truyền nhanh hơn giữa người với người và cuối cùng nó sẽ tìm tới những người dễ bị tổn thương, khiến họ phải nhập viện trong tình trạng biến chứng nặng và có khả năng tử vong”.
Một phần lý do của việc gia tăng tỷ lệ biến chứng nguy hiểm khi mắc biến chủng Delta nằm ở các biểu hiện lâm sàng không đặc trưng hoặc không có triệu chứng khi nhiễm virus. Người mắc bệnh rất dễ hiểu nhầm bản thân mắc bệnh cảm lạnh bình thường. Do đó, người dân nên đề cao cảnh giác, thực hiện tốt các chỉ đạo phòng dịch của Nhà nước, chủ động sàng lọc yếu tố dịch tễ của chính mình và theo dõi sát sao các đặc điểm bất thường nghi nhiễm Covid-19.
Biến thể Delta lây lan như thế nào?
GS.TS Phan Trọng Lân – Viện trưởng Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh cho biết, biến thể Alpha có khả năng lây nhiễm cao hơn đến 70% so với các biến thể cũ. Trong khi đó, biến chủng Delta có khả năng lây nhiễm nhiều hơn 40-60% đối với biến chủng Alpha. phần trăm lây nhiễm thứ phát (F1 dương tính) của các trường hợp nhiễm biến thể Delta cao hơn đối với biến thể Alpha. Tại khu vực phía Nam, con người đã ghi nhận 1 số hoàn cảnh có dấu hiệu hoặc dương tính chỉ sau hơn 1 ngày tiếp cận phơi nhiễm với người mắc Covid-19.
Lý giải tốc độ lây lan của biến chủng Delta diễn ra nhanh, ông Nguyễn Trí Dũng – Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) cho biết lý do chính nằm ở tỉ trọng của biến chủng Delta. Biến thể này là có tỉ trọng nhẹ hơn các biến chủng khác, vì thế thời gian chúng lơ lửng, di chuyển trong không khí lâu hơn trước khi rơi xuống các bề mặt. Điều này làm bệnh dễ lây hơn với tốc độ nhanh, chu kỳ lây bệnh ngắn. Nhiều hoàn cảnh, chỉ cần tiếp cận gần, không trực tiếp, bệnh dịch vẫn có thể lây lan mạnh.
Đáng chú ý, biến thể Delta Ấn Độ lây lan rất mạnh trong môi trường kín. PGS-TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế đề phòng, Cố vấn cao cấp Trung tâm đáp ứng sự kiện y tế công cộng (Bộ Y tế) phân tích: “Trong môi trường kín, điều hòa, virus lơ lửng trong không khí và dễ phát tán, làm tăng năng lực lây lan. điều này có khả năng thấy rõ ở những ổ dịch trong nhà máy, khu công nghiệp, quán bar hay phòng karaoke…”.
Tại sao biến thể Delta lại lây lan nhanh ở TP.HCM?
Vướng mắc dịch bệnh lây nhiễm nhanh trên địa bàn TP.HCM không chỉ do các biến thể siêu lây nhiễm còn phụ thuộc phần lớn vào các hành vi có rủi ro lây nhiễm cao của cộng đồng.
Biến chủng Delta được tìm thấy lần đầu tại TP.HCM vào ngày 18/05/2021 với 2 ca nhiễm tại công ty TNHH Deloitte nước ta (quận 3), ngày 18-5. Lúc này, cấp độ lây lan của chủng Delta chưa nhiều. Khi phát hiện chuỗi lây nhiễm ở điểm dịch nhóm Hội Thánh truyền giáo Phục Hưng, kết quả xét nghiệm cho ta biết 7 ca đầu tiên đều nhiễm biến thể Delta. Tiếp đấy, các ca bệnh được tìm thấy chủ yếu là người có tiếp xúc gần với các F0 như: người trong gia đình, cộng sự, hàng xóm.
Với chuỗi lây nhiễm tại doanh nghiệp Thiên Tú FN, có tới 71 ca nhiễm trong tổng số hơn 300 người cùng làm việc trong một không gian kín. Điều này cho ta biết mức độ lây lan của biến thể Delta nhanh chóng và nguy hiểm.
Có thể thấy các chuỗi lây truyền tại khu vực phía Nam, rõ ràng là tại TP.HCM chủ yếu tại các hộ gia đình, tụ điểm ăn uống, văn phòng cao ốc, nhà máy, xí nghiệp, các khu chợ đông người… “Đây đều là nơi diễn ra các hành vi rủi ro lây nhiễm cao, VD như: đi lại nhiều, tụ tập đông người, thời gian ở lại lâu trong các môi trường, không gian kín, kém thông khí, nói to hay nói trong khoảng thời gian dài… Những hành vi này làm gia tăng đáng kể nguy cơ lây nhiễm SARS-CoV-2” – GS.TS Phan Trọng Lân nhấn mạnh.
Vì điều đó, người dân cần ý thức được tầm cần thiết của việc hạn chế các hành vi có nguy cơ gây lây nhiễm Covid-19. Để kiểm soát tình hình và hạn chế rủi ro lây lan dịch bệnh, người dân TP.HCM và các địa phương có rủi ro cần thực cách thức làm phòng chống dịch như: thực hiện nguyên tắc 5K, tham gia tiêm phòng vaccine – Covid-19 khi có khả năng.
Những loại biến thể Covid vào thời điểm hiện tại trên toàn thế giới?
Ngoài biến chủng Delta, WHO còn đưa ra cảnh báo về 4 biến chủng nguy hiểm khác:
1. Biến chủng Alpha
Biến chủng này được phát hiện lần đầu tại Vương quốc Anh vào tháng 9/2020 và rất nhanh lây lan, trở thành biến chủng nguy hiểm đe dọa toàn thế giới. Biến chủng Alpha lây truyền từ người sang người, giúp tăng mức độ nghiêm trọng lâm sàng của triệu chứng bệnh.
2. Biến chủng Beta
Biến chủng Beta lần đầu được phát hiện đầu tháng 10/2020 tại Nam Phi và chính thức được công bố rộng rãi vào tháng 12/2020. Được biết, biến chủng này ảnh hưởng những người trẻ tuổi nhiều hơn đối với các biến thể trước đây. Theo thống kê, biến thể Beta đã được tìm thấy ở hơn 80 đất nước. Biến chủng Beta mang một gen đột biến E484K, giúp virus loại bỏ hệ thống miễn dịch của con người.
3. Biến chủng Gamma
Biến chủng Gamma được ghi lại và xác nhận xuất hiện lần đầu vào tháng 11/2020 tại Brazil. Biến thể này có đề kháng cao hơn với vaccine và công thức điều trị bằng kháng thể. dấu hiệu này đã tạo ra làn sóng dịch bệnh thứ hai, đẩy các bệnh viện tại Brazil rơi vào hiện trạng quá tải.
4. Biến chủng Epsilon
Biến chủng này có thể tự phân bổ lại một phần của protein đột biến mà virus dùng để liên kết với các tế bào của cơ thể. Vì thế, biến chủng Epsilon có khả năng lây nhiễm cao hơn khoảng 20% và dễ dàng làm suy yếu hệ miễn dịch của con người.
Các loại vaccine Covid-19 có chống được biến thể Delta không?
Hiện tại, các nhà khoa học vẫn khẳng định vaccine là phương pháp đạt kết quả cao nhất giúp bảo vệ con người khỏi sự tấn công của virus, dù các biến thể mới liên tục xuất hiện, kéo theo mối lo lắng về nguy cơ lây nhiễm tăng cao.
Giáo sư Dịch tễ học, Y tế công cộng – Chris Robertson (Đại học Strathclyde) cho biết biến chủng Delta giúp tăng nguy cơ nhập viện của người nhiễm tuy nhiên việc tiêm vaccine có khả năng làm giảm rủi ro này. Ông cho biết, việc hoàn thiện phác độ với 2 liều vaccine hoặc 1 liều trong vòng 28 ngày sẽ giúp giảm nguy cơ nhập viện tới 70%.
Mặc dù các biến thể mới của SARS-CoV-2 có thể tác động ít nhiều đến hiệu quả của vaccine, mặc dù vậy những người được tiêm vaccine vẫn cho giận dữ miễn dịch mới với các biến thể mới, trong đó có biến chủng Delta. Một sự kiện “siêu lây nhiễm” hồi tháng 6 tại Úc đã nêu bật được tầm cần thiết của việc tiêm vaccine.
Trong số 30 người tham gia một bữa tiệc sinh nhật tại bang New South Wales, có ca dương tính Covid-19 được tìm thấy. 24 Người chưa được chủng ngừa có kết quả dương tính với biến thể Delta, trong khi 6 người đã được tiêm phòng (trong đấy có 1 người chỉ vừa coi như hoàn tất mũi tiêm vaccine thứ nhất) cho kết quả âm tính với Covid-19.
Các nhà nghiên cứu cho biết vaccine có phác đồ 2 liều cho đạt kết quả tốt bảo vệ mượt hơn với biến chủng Delta đối với vaccine chỉ có một liều. Tuy vậy, họ chú ý không sử dụng dữ liệu này để ghen tị đạt kết quả tốt giữa các kiểu vaccine với nhau. Vì mỗi vaccine có sai biệt về đối tượng tiêm chủng và về tốc độ hình thành miễn dịch.
Tổng kết
Trên đây là những thông tin về dấu hiệu và triệu chứng khi mắc COVID-19 biến thể Delta do top10suckhoe.vn tổng hợp. Các người có chuyên môn lưu ý rằng, luôn cảnh giác trước dịch bệnh là điều cần thiết cho dù một người đã xét nghiệm, tiêm chủng hay phục hồi sau Covid-19. Các biện pháp phòng dịch như rửa tay thường xuyên, đeo khẩu trang và giữ khoảng cách 1,5m với người khác sẽ giúp ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh./.
Nguồn: Tổng hợp
